Missie en filosofie
De missie van KnopOm is om in 2030 energiearmoede in Nederland te beëindigen.
Onze filosofie is om woningen snel en efficiënt te verduurzamen vanuit betaalbare en bewezen technische oplossingen, met als doel energiearmoede te verminderen en te voorkomen dat het wiel opnieuw wordt uitgevonden.
Wij vinden het onacceptabel dat minstens 600.000 Nederlandse huishoudens hun energierekening niet kunnen betalen
600.000
Huishoudens in Nederland wonen op dit moment in energiearmoede
400.000
Schatting toename huishoudens in energiearmoede bij wegvallen prijsplafond
200.000
Huishoudens in Nederland wonen in verborgen energiearmoede
Waarom is dat onacceptabel?
Omdat de mensen die het ‘t hardst nodig hebben achter aansluiten in de energietransitie en de hoogste rekening betalen.
Omdat de technische oplossingen om de energierekening betaalbaar te maken - de combinatie van (collectieve) warmtepompen, zonnepanelen, ventilatie en isolatie - ruimschoots aanwezig en betaalbaar zijn.
Omdat mensen in energiearmoede vaak geen mogelijkheid hebben hun woning te verbeteren, door financiële beperkingen of afhankelijkheid van huiseigenaren of woningcorporaties. Vooral huishoudens met hoge energierekeningen in 'label C of D' woningen lopen het risico vergeten te worden, door de focus op lagere labelwoningen onder invloed van overheidsbeleid.
Waarom lukt het niet om energiearmoede te verminderen?
Het ligt niet aan
Financiële middelen
Aan financiële middelen geen gebrek. Er is 11 miljard euro uitgegeven aan subsidies om het prijsplafond in 2022 en 2023 mogelijk te maken, en er ligt nog een half miljard euro op de plank bij gemeenten om instant energiearmoede te bestrijden.
Wilskracht
Er is geen tekort aan aandacht voor het probleem. Energiearmoede was een thema in bijna alle verkiezingsprogramma's, de overheid voert de druk op bij gemeenten om energiearmoede aan te pakken, en er ligt veel maatschappelijke druk op woningcorporaties om de (energie) prestatieafspraken te realiseren.
Technologie
De betaalbare technologische oplossingen om energiearmoede te bestrijden zijn er: zoals isolatie, warmtepompen en zonnepanelen. Waarvan de terugverdientijd relatief kort is. Veelal binnen 10 jaar. Maar de uitvoering blijft – met gebrek aan personeel en organisatie - een uitdaging.
Wat zijn de uitdagingen?
Gefragmenteerd beleid van de overheid
Energiearmoede staat niet hoog op de agenda van de overheid, er is geen nationaal doel geformuleerd, en het thema kent vele dimensies, wat leidt tot een gefragmenteerde aanpak.
Organisatiedruk woningcorporaties
Het overzicht ontbreekt, grootschalige projecten kampen met personeelsuitdagingen, verduurzaming conflicteert met korte termijn belang ketenpartners, uitvoering kampt met terugkerende problemen, en financiering vormt een struikelblok, waardoor verduurzaming niet voorbij de pilot of showcase fase komt.
Overige uitdagingen woningcorporaties
Woningcorporaties hebben ook te maken met andere grote uitdagingen zoals de nieuwbouwopgave, flora en fauna, leefbaarheid, circulariteit, en adaptatie, waardoor verduurzaming en energie-armoede niet genoeg aandacht krijgen.
Om energiearmoede te bestrijden brengt KnopOm regie, activatie en kennisdeling
Regie
We brengen regie in de verduurzaming van woningen die te maken hebben met energiearmoede. Door woningcorporaties, gemeentes en de bouw- en installatiesector bij elkaar te brengen en gestandaardiseerde oplossingen te bieden om woningen te verduurzamen.
Wat is de contingentenaanpak?
De verduurzaming van de woningvoorraad in Nederland verloopt traag, deels doordat het wiel steeds opnieuw wordt uitgevonden, wat leidt tot inefficiëntie en vertraging in het bereiken van duurzaamheidsdoelen. TNO introduceerde begin 2021 de contingentenaanpak als een snellere en goedkopere methode om de Nederlandse woningvoorraad te verduurzamen. Deze aanpak stelt aanbieders van verduurzamingsoplossingen in staat om herhaalbaar succesvolle oplossingen met minimale variatie toe te passen op vergelijkbare woningen, waardoor schaalvoordelen ontstaan. De contingentenaanpak is geschikt voor 70% van de gebouwde omgeving.
Lees hier meer over de contingentenaanpak van TNO.
Voor de verduurzaming van woningen bieden we drie oplossingen:
Integrale verduurzaming, waardoor meer dan 50% CO2 reductie wordt bereikt
Toepassing van losse maatregelen die de meeste impact hebben bij het verlagen van de energierekening (bijvoorbeeld het aanbrengen van isolatie)
Eerste hulp (bijvoorbeeld het aanbrengen van tochtstrips of bij de CV ketel de KnopOm draaien van 90 ’C naar 60 ‘C)
Activatie
We lobbyen bij politieke partijen en het nieuwe kabinet om een nationaal doel te formuleren om de aandacht op het probleem te focussen. Daaruit volgt passend beleid.
Lees hier ons recente artikel in Trouw.
Kennisdeling
Community of practice oprichten
We willen stakeholders bij elkaar brengen om hun kennis en ervaringen te delen en met elkaar te leren over een effectieve aanpak van energiearmoede en een blauwdruk creëren om op te schalen
Erkende opleiding opzetten
We willen op basis van de lessen uit de pilot mensen uit de doelgroep opleiden om zelf aan de slag te gaan met de KnopOm methode en blauwdruk
TNO onderzoek vertalen naar actie
We willen inzichten uit landelijk onderzoek over energiearmoede (bijvoorbeeld van TNO) vertalen naar actie
Ons team
Roebyem Anders
Roebyem Anders is een toonaangevende sociaal ondernemer en mede-oprichter van KnopOm. Ze zet zich in voor duurzaamheid en sociale gelijkheid in de energietransitie. Eerder leidde ze de Rooftop Revolutie bij Sungevity en richtte ze stichtingen op, waaronder de Schooldakrevolutie en ZonNext. Ze is voorstander van burgerberaden en ontving de Wubbo Ockels Brandarisprijs, evenals de titel BNR Ondernemer van het Jaar 2019. Met masterdiploma's in economie en milieueconomie heeft ze een rijke ervaring bij organisaties als de Wereldbank en BP Solar.
Jasper Hormann
Jasper Hormann werkt sinds 2004 in de energiesector. Na diverse management posities te hebben ingevuld bij leveranciers van zonnepanelen en warmtepompen, is Jasper in 2023 begonnen als interim programma manager in de energietransitie. Dit vanuit de ambitie om aan meerdere initiatieven te kunnen dragen. Jasper is mede initiatiefnemer van KnopOm.
Rick de Gaay Fortman
Rick de Gaay Fortman is een zelfstandig adviseur met een rijke ervaring in de energiesector. Rick heeft een groot hart voor duurzaamheid en de natuur. Na 3 jaar bij McKinsey te hebben gewerkt, heeft Rick diverse opdrachten gedaan voor energiebedrijven zoals Sungevity en Stedin. Daarnaast is Rick lid van de Young Club of Rome en oprichter van de Stichting Energy for Change.
Onze raad van advies
Jacqueline Cramer
Jacqueline Cramer is emeritus hoogleraar duurzame innovatie aan de Universiteit Utrecht en overgangsregisseur voor de circulaire economie. Ze is tevens directeur van het adviesbureau 'Duurzaam Ondernemen; strategie- en innovatieadvies'. Eerder was ze minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer voor de PvdA (februari 2007 - februari 2010). Ze adviseerde meer dan 300 bedrijven over duurzaam ondernemen, maatschappelijk verantwoord ondernemen en de circulaire economie.
Leon Bobbe
Leon Bobbe is een nieuwsgierige socioloog die ontwikkelingen in de samenleving verbindt met organisatie-uitdagingen. Met passie voor volkshuisvesting, onderwijs en biodiversiteit, werkt hij in samenwerkingsgerichte omgevingen. Zijn brede bestuurlijke ervaring omvat functies bij Lieven de Key, Dudok Wonen en Woonbond, evenals toezichthoudende rollen.
Pier Vellinga
Prof. dr. Pier Vellinga is een vooraanstaand wetenschapper op het gebied van klimaatverandering en waterveiligheid. Als een van de eersten publiceerde hij in de jaren tachtig over de implicaties van klimaatverandering. Hij was betrokken bij de totstandkoming van het 2 °C-doel en was mede-oprichter van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Vellinga is voorzitter van de internationale Delta Alliance en leidt onderzoeksprogramma's voor klimaatadaptatie en mitigatie. Hij heeft diverse wetenschappelijke publicaties en is betrokken bij adviesorganen en besturen op nationaal en internationaal niveau.
Onze partners
Winst Uit Je Woning
WUJW organiseert grootschalige advies- en inkoopacties om de energietransitie te versnellen en woningverduurzaming makkelijk en efficiënt te maken. Ze ondersteunen gemeenten bij het omzetten van beleid in concrete (inkoop)acties voor koopwoningen.
In samenwerking met TNO ontwikkelen wij een platform dat de contingentenaanpak praktisch vertaalt voor zowel koop- als huurwoningen.
Lees hier meer over WUJW.
TNO
TNO is een onafhankelijke onderzoeks-organisatie, doet onderzoek naar energiearmoede en is initiatiefnemer achter de contingentenaanpak.
Lees hier meer over TNO.